جدول کاری و آبروسازی به منظور تقسیم محوطه به خیابانهای اصلی و فرعی، پیاده‌روها، فضاهای سبز و بالاخره جمع‌آوری سطحی صورت می‌گیرد. در هر مورد جزئیات اجرایی و نحوه اجرای عملیات، باید در نقشه‌های اجرایی و مشخصات فنی خصوصی ذکر گردد، پیمانکار موظف است پس از تسطیح و رسیدن به رقومهای موردنظر نسبت به جدول‌گذاری و آبروسازی اقدام نماید.
مصالح جدول کاری جوی آب شهری چیست؟
برای جدول‌گذاری عموماً از قطعات بتن پیش‌ساخته و در پارهای موارد با توجه به شرایط کار از بتن درجا استفاده می‌شود. با توجه به ارتفاع کم جداول بتنی، عموماً این جداول بدون آرماتور است و چنانچه ارتفاع کارگذاری جدول زیاد و رانش خاک قابل توجه باشد، باید از جداول بتن مسلح استفاده کرد. برای جمع‌آوری آبهای سطحی راههای ارتباطی و خیابانها می‌توان از کانیو و با مقاطع V شکل یا نیم‌دایره از بتن پیش‌ساخته یا درجا استفاده نمود. چنانچه از جدول‌گذاری به صورت سرپوشیده به منظور جمع‌آوری آبهای سطحی استفاده شود، باید در فواصل معین و بر اساس نقشه‌های اجرایی، دریچه‌های تخلیه و جمع‌آوری آبهای حاصل از شستشوی خیابان و آبهای باران به صورت دریچه‌های افقی، عمودی یا ترکیبی از این دو پیش‌بینی نمود.
روش اجرای جدول کاری و آبروسازی آبراهه شهری
پس از انجام عملیات تسطیح محوطه، پیمانکار باید ابتدا محور خیابانها و پیاده‌روها را میخکوبی کند و پس از ارزیابی و برداشت نیمرخ طولی با توجه به خط پروژه و رقوم میخهای برداشت شده، رقوم کف تمام شده جدول‌گذاری را مشخص و بر اساس رقومهای خواسته شده، اقدام به خاکبرداری محل جداول نماید. توجه داشته باشید که مسیر دقیق جدول‌گذاری در خطوط مستقیم و قوسها، باید با رنگ کاملاً مشخص گردد. جدول‌گذاری باید روی پی مستحکم و یکنواخت صورت گیرد. در نقاطی که به علت تراز زمین و نامناسب بودن خاک زیر پی، خاکبرداری اجتناب‌ناپذیر باشد، پس از خاکبرداری باید تا تراز موردنظر با مصالح مناسب نظیر سنگ و ملات یا شفته زیرسازی انجام گردد. در صورتی که به دلایلی و بر اساس نقشه‌های اجرایی ارتفاع جدول‌گذاری یکنواخت نباشد و نتوان از جداول پیش‌ساخته استفاده نمود، باید جدولسازی با بتن درجا انجام شود، جدولهای پیش‌ساخته باید پس از تراز و نصب، بندکشی و کامل شود. چنانچه طول جدول‌گذاری زیاد باشد، باید طبق نقشه‌های اجرایی درزهای انبساط به عرض حداقل ۱۰ الی ۱۵ میلیمتر پیش‌بینی شود، فاصله درزهای انبساط نباید از ۶ متر بیشتر باشد. درزهای انبساط باید با مواد مناسب نظیر آسفالت پر شود.
چنانچه در کانالهای جمع کننده آبهای سطحی و باران از جداول پیش‌ساخته استفاده شود، باید ابتدا جداول طرفین در تراز موردنظر، نصب و سپس کف کانال با بتن به عیار ۲۵۰ کیلوگرم سیمان در مترمکعب کفسازی شود. ضخامت این بتن در وسط، حداقل ۱۰ سانتیمتر است که در طرفین با انحنا به جداول کناری بسته می‌شود و سپس با ملات سیمان به عیار ۱:۳ اندود لیسه‌ای می‌گردد. چنانچه قرار باشد وسایل نقلیه از روی آبروها عبور نمایند، باید روی جداول از دالهای بتنی به ضخامت حداقل ۱۵ سانتیمتر یا از شبکه‌های آرماتور استفاده شود. این دالها یا شبکه‌های فلزی، باید در محل خود چنان نصب و محکم شوند که در اثر ضربه و حرکت وسائط نقلیه دچار لقی و شکستگی نگردند.
انواع جدول گذاری:
☆ جدول گذاری کانیو
☆ جدول گذاری نهری
☆ جدول گذاری تک جدول
☆ جدول گذاری کتابی
قیمت جدول کاری خیابان به چندین عامل بستگی دارد که یکی از آنها نوع اجرای جدول است یعنی قیمت اجرای جدول نهری ، قیمت اجرای جدول کانیو ، قیمت اجرای تک جدول و قیمت اجرای جدول کتابی متفاوت است.
دلیل دیگر تغییر قیمت جدول کاری پیاده رو ها متراژ پروژه ها می باشد یعنی هر چه متراژ پروژه بالا باشد قیمت جدول کشی پیاده رو پایین می آید و بلعکس هر چه متراژ پروژه کم تر باشد قیمت جدول کذاری پیاده رو بالا می رود.
همچنین قیمت جدول کشی پیاده رو با مصالح و بدون مصالح متفاوت است و نکته دیگر این که جدول کاری اگر با جمع آوری نخاله همراه باشد باعث بالا رفتن قیمت اجرای جدول کاری پیاده رو می شود.
بسیاری از پیمانکاران هنوز نمی دانند که اجرای جدول کاری و محاسبه آن چگونه صورت می گیرد باید این را خاطر نشان کرد که محاسبه جدول کاری به صورت متر طول می باشد نه متر مربع !
مصالح جدول کاری و آبروسازی
برای جدول گذاری عموماً از قطعات بتن پیش ساخته و در پارهای موارد با توجه به شرایط کار از بتن درجا استفاده می‌شود. با توجه به ارتفاع کم جداول بتنی، عموماً این جداول بدون آرماتور بوده و چنانچه ارتفاع کارگذاری جدول زیاد و رانش خاک قابل توجه باشد، باید از جداول بتن مسلح استفاده نمود. جمع آوری آبهای سطحی راههای ارتباطی و خیابانها می‌توان از کانیو و با مقاطع v شکل یا نیم دایره از بتن پیش ساخته یا درجا استفاده نمود. چنانچه از جدول گذاری به صورت سرپوشیده به منظور جمع آوری آبهای سطحی استفاده شود، باید در فواصل معین و بر اساس نقشه‌های اجرایی، دریچه‌های تخلیه و جمع آوری آبهای حاصل از شستشوی خیابان و آبهای باران به صورت دریچه‌های افقی، عمودی یا ترکیبی از این دو پیش بینی نمود.
روش اجرا جدول کاری یا جدول گذاری و آبروسازی
پیمانکار ابتدا محور خیابانها و پیاده روها را میخکوبی نموده و پس از ارزیابی و برداشت نیمرخ طولی با توجه به خط پروژه و رقوم میخهای برداشت شده، رقوم کف تمام شده جدول گذاری را مشخص و بر اساس رقومهای خواسته شده، اقدام به خاکبرداری محل جداول نماید. مسیر دقیق جدول گذاری در خطوط مستقیم و قوسها، باید با رنگ کاملاً مشخص شود. جدول گذاری باید روی پی مستحکم و یکنواخت صورت گیرد. در نقاطی که به علت تراز زمین و نامناسب بودن خاک زیر پی، خاکبرداری اجتناب ناپذیر باشد، پس از خاکبرداری باید تا تراز موردنظر با مصالح مناسب نظیر سنگ و ملات یا شفته زیرسازی انجام شود. در صورتی که به دلایلی و بر اساس نقشه‌های اجرایی ارتفاع جدول گذاری یکنواخت نباشد و نتوان از جداول پیش ساخته استفاده نمود، باید جدولسازی با بتن درجا انجام شود، جدولهای پیش ساخته باید پس از تراز و نصب، بندکشی و کامل شود.
پیاده‌رو سازی
به تمامی راههای ارتباطی کنار محوطه ساختمان‌ها و راههای ارتباطی دسترسی که عبور ماشین آلات بر روی آن مجاز نباشد، پیاده‌رو گویند. عملیات پیاده روسازی شامل دو قسمت زیرسازی و روسازی است، جزئیات اجرایی هر قسمت از کار باید مطابق نقشه‌های اجرایی، مشخصات فنی خصوصی انجام شود.
آماده سازی بستر و زیرسازی پیاده‌رو
برای زیرسازی ابتدا باید عملیات خاکبرداری و خاکریزی بر اساس نقشه‌های اجرایی و رقومهای خواسته شده انجام شود، و در صورتی که برای رسیدن به تراز مورد نظر تنها به عملیات خاکبرداری نیاز باشد، باید خاکبرداری محل تا رسیدن به زمین با مقاومت کافی ادامه یابد و خاکبرداری‌های اضافه بر نقشه‌ها صورتمجلس شود. اضافه خاکبرداری تا رسیدن به تراز زیر پی با مصالح مناسب نظیر شفته آهکی، سنگ چین و سایر مصالح مورد تأیید، ساخته و آماده می‌شود.
زیرسازی با شفته آهکی
از شفته آهکی به عنوان زیرسازی پیاده‌روها با قشر زیراساس استفاده می‌شود. شفته آهکی از خاک محل و از مصالح موجود حاصل از خاکبرداری ساخته می‌شود. با توجه به نوع خاک محل، دانه بندی و میزان رس موجود در آن، آهک به مقدار و کیفیت مناسب به مخلوط اضافه می‌شود. در نتیجه این اختلاط یون‌های کلسیم موجود در آهک توسط ذرات رس جذب شده و این ذرات به ذرات بزرگتر بدل می‌شوند و در نتیجه میزان حد خمیری خاک رس افزایش می‌یابد و در مرحله بعدی سخت شدن، با تشکیل آلومینات و سیلیکات کلسیم شفته آهکی حاصل می‌شود. هرچه درجه حرارت محیط بیشتر باشد، سخت شدن شفته آهکی سریع تر صورت می‌گیرد، از این رو توصیه می‌شود شفته آهکی در مناطق گرم به کار گرفته شود.
زیرسازی با مخلوط رودخانه‌ای
به منظور زیرسازی پیاده‌روها می‌توان از مخلوط رودخانه‌ای استفاده نمود. مشخصات مخلوط از نظر بزرگترین قطر مصالح و میزان خاک ریزدانه (گذرنده از الک نمره ۲۰۰)، باید بر اساس مندرجات مشخصات فنی خصوصی صورت گیرد. مخلوط باید با ضخامت‌های تعیین شده در مشخصات روی بستر پیاده رو، پخش و تنظیم شده و تا تراکم مورد نظر با وسایل مناسب و مورد تأیید کوبیده شود.
زیرسازی با بلوکاژ
در موارد کم اهمیت و در صورت تأیید دستگاه نظارت برای زیرسازی پیاده‌روها می‌توان از بلوکاژ استفاده نمود. در این حالت سطح پیاده‌رو با چیدن قلوه‌های درشت به ضخامت ۲۰ تا ۳۰ سانتیمتر پوشانیده می‌شود و برای پر کردن خلل و فرج آنها و قفل و بست بهتر، شن و ماسه ریزدانه روی
قلوه سنگ‌ها، پخش و تا تراکم مورد نظر کوبیده می‌شود تا اینکه فضای خالی کاملاً پر شده و یک سانتیمتر شن و ماسه روی تمامی سطوح را بپوشاند.
روسازی پیاده‌رو
روسازی برای محافظت و پوشش پیاده‌روها در مقابل عوامل جوی و فرسایش صورت می‌گیرد. پس از انجام عملیات زیرسازی بر اساس مندرجات این بخش، عملیات روسازی باید بر اساس نقشه‌های اجرایی و مشخصات فنی خصوصی صورت پذیرد، روش‌های روسازی پیاده‌رو به شرح زیر خواهد بود.
آسفالتفرش‌های موزائیکی یا سیمانی (آجرهای موزائیکی و سیمانی)بتن درجاخیابان سازی (سواره روها)
قبل از شروع عملیات اجرایی و بر اساس نقاط اصلی نشانه مرجع، پیمانکار باید ابتدا نسبت به پیاده کردن مسیر خیابان اقدام نماید. برای انجام این کار باید محور مسیر میخکوبی شده و فاصله میخ‌ها بسته به وضعیت و توپوگرافی محل به طور متوسط ۲۰ متر باشد، در نقاط ذو عارضه و در محل شکستگی‌ها، باید فواصل میخ‌ها را کمتر اختیار نمود. پس از میخکوبی و انجام عملیات ترازیابی، پیمانکار باید این اطلاعات را در اختیار دستگاه نظارت قرار دهد تا پس از تأیید نسبت به شروع عملیات اقدام شود.
روسازی خیابان
قشری از مصالح سنگی یا مخلوطی از مصالح سنگی و مواد چسباننده با ویژگی‌های فنی مشخص که بر روی بستر خیابان ریخته می‌شود، قشر زیراساس نام دارد. بسته به شرایط جوی، نوع زمین، امکان دسترسی به مصالح مناسب در منطقه اجرای پروژه و بررسی‌های اقتصادی، روش اجرای کار، تعیین و در مشخصات فنی خصوصی درج می‌شود. انواع روش‌های تهیه و اجرای قشر زیراساس، باید با مندرجات نشریه شماره ۵۵ و در صورت نیاز به مشخصات بیشتر با مندرجات نشریه شماره ۱۰۱ دفتر تدوین ضوابط و معیارهای فنی سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور تحت عنوان مشخصات فنی عمومی راه (تجدید نظر اول) مطابقت نماید.
قبل از اجرا و پخش مصالح زیراساس باید بستر راه کاملاً مهیا، از هرگونه مواد زائد اضافی عاری و طبق پروفیل‌های طولی و عرضی خواسته شده، آماده باشد. ناهمواری‌ها و رواداری سطح خاکریز، نباید از ۳ سانتیمتر با شمشمه ۴ متری در جهات مختلف تجاوز نماید.
حرف آخر
جدول گذاری و آبروسازی به منظور تقسیم محوطه به خیابانهای اصلی و فرعی، پیاده‌روها، فضاهای سبز و بالاخره جمع آوری سطحی صورت می‌گیرد. در هر مورد جزئیات اجرایی و نحوه اجرای عملیات، باید در نقشه‌های اجرایی و مشخصات فنی خصوصی ذکر شود، پیمانکار موظف است پس از تسطیح و رسیدن به رقومهای موردنظر نسبت به جدول گذاری و آبروسازی اقدام نماید.
