نمای ایرانی
بهتر است آدم کارهای کمی انجام دهد، ولی از آنها لذت کامل ببرد.
نمای ایرانی : در نگاه اول به یک ساختمان، نمای بیرونی ساختمان است که شما را جذب یا حتی دفع میکند و به همین دلیل نیز یکی از مهم‌ترین نکات مهم در زمان طراحی ساختمان انتخاب نمای بیرونی ساختمان است. عوامل جوی، اقلیمی، سلیقه، بودجه و … از عوامل مهمی هستند که بر روی انتخاب انواع نمای بیرونی ساختمان تاثیرگذار خواهند بود و باید به آنها توجه داشته باشید. ما ایرانیان سابقه طولانی در ساخت بهترین نماهای ساختمان داریم و از تمام مصالح، هر چند ساده برای ساخت نمای ساختمان استفاده کرده‌ایم و زیباترین‌ها را به نمایش گذاشته‌ایم که نمونه‌های عالی انواع نمای بیرونی را در سراسر ایران مانند شیراز، تبریز، اصفهان و … در عمارت تا مقبره‌های زیبا می‌بینید و لذت میبرید؛ بنابراین در زمان ساخت نمای ساختمان‌هایتان باید به این توجه داشته باشید که در چه شهری با فرهنگی زندگی می‌کنید و با توجه به بافت شهرتان بهترین نما را انتخاب کنید.
تاریخچه طراحی نما در ایران
از زمانی که زیبایی ظاهری و آرامش و صرفه جویی در انرژی برای ساختمان ها مدنظر قرار گرفت، ایجاد نما ها با مصالح و شیوه های مختلف در دستور کار مالکان و سازندگان ساختمان ها قرار گرفت. البته در این مورد، ایرانیان دارای سابقه طولانی هستند. در طول تاریخ از گچ بری و آهک بری برای نماسازی استفاده می کردند. نتیجه به دست آمده از هنرمندان و معماران و سازندگان ایرانی را می توانیم در بناهای تاریخی مثل مسجد جامع بسیاری از شهرها از جمله شیراز، تبریز، اصفهان و بسیاری از عمارت ها، مقبره ها و بسیاری دیگر از بناهای قدیمی و تاریخی در جاهای مختلف کشور ببینیم. در سال های اخیر، پس از مطرح شدن دوباره اهمیت فضاهای عمومی و ارزش زندگی شهری، نما اهمیت دوباره ای پیدا کرد. نما در عمل، درون ساختمان را از بیرون جدا میکند. نما باعث می شود ما بفهمیم که طراح و معمار و سازنده هر ساختمان دارای چه عقیده، فرهنگ و ذوقی است. در واقع حالتی است که فرد مالک یا طراح از خود در برابر بیرون دارد. نماهای ساختمان جنبه خصوصی ندارند. نامهایی که به سمت کوچه و بافت شهر دارد جنبه عمومی دارند. بنابراین نمای ساختمان از یک طرف دارای جنبه اجتماعی و از طرف دیگر نمود شخصیت ساکنان است. نما در واقع یک سطح صاف و تخت نیست بلکه سطح انتقالی بین فضای داخلی و خارجی است که با برجستگی های تراس و چیزهای دیگر با فضای داخل ارتباط پیدا می کند. نمای هر ساختمان در شکل دهی به مجموعه شهری که در آن واقع شده است خیلی موثر است. اگر به نمای یک ساختمان بدون در نظر گرفتن نمای دیگر ساختمان های شهر توجه کنیم می بینیم که یکنواختی نمای شهر در مجموع از بین می رود. نمای هر ساختمان تأثیر مستقیم بر شهری دارد که در آن قرار گرفته و تأثیر آن را در بدنه خیابان ها یا میدان های آن شهر می بینیم. تفاوت بین شهری بودن یا فردی بودن نما در صورتی از بین می رود که ساختمان جزئی از شهر در نظر گرفته شود و ارتباط آن با محیط اطراف خودش چند جانبه باشد.
چند نمای برجسته در تهران که نگاه ها را خیره میکند: نمای ساختمان و آپارتمان در ایران دارای نمای زاویه ای است، ایران در نمای ساختمان های خود دارای یک فرم زاویه ای ست که با الهام از معماری بومی کلبه های روستایی ساخته شده است.
*موزه سینما: با قدم زدن در خیابان ولیعصر ، شما نمی توانید از یک عمارت که توجه را جلب می کند اسیر نشوید، در پشت باغ فردوس واقع در ملک قاجار واقع شده که موزه سینمای ایران را در خود جای داده است. جذاب ترین ویژگی بالکن است که دیوارها و ستونهای آن تزئین شده در گچ کاری های با جزئیات از گل و پنجره های چوبی قاب قوسی است. نمایشگاه ها صنعت سینمای ایران را در قرن های متمادی به شما منتقل می کند ، و کافه های اطراف به شما اجازه می دهند تا ساختمان را تحسین کنید، کمی بیشتر در حالی که چای می نوشید و از زیبایی آن لذت میبرید.
*سرای روشن: در خیابان ناصر خسرو ، یکی از قدیمی ترین خیابان های تهران ، سحر و جادو سرای روشن ایستاده است. این ساختمان با الهام از گوتیک در سال ۱۹۳۲ به عنوان یکی از اولین مراکز تجاری تاسیس شد و به طرز چشمگیری مورد توجه قرار گرفت، در حالی که چهره ها و مجسمه ها ، تقریبا بیشتر از جاهای دیگر ایران یادآور معماری اروپایی هستند ، نماد زرتشت در مرکز ، اهورامزدا ، آن را به یک طعم و مزه کاملاً فارسی می بخشد.
*تماشاگه زمان: موزه تایم که در میان یک باغ مجلل ایرانی قرار دارد ، نه تنها مجموعه گسترده ای از نگهبانان زمان را در خود جای داده است ، بلکه این بنای خود جلوه ای از معماری اصیل ایرانی است. این نمای ۸٠ ساله زمانی متعلق به حسین خداداد ، بازرگان مشهور ایرانی بود ، اما اکنون به عنوان موزه در معرض نمایش ساعتها و ساعتهای بی شماری قرار دارد. نمای بیرونی پاستلی با رنگ و لعاب دارای پنجره هایی است که شبیه توری های خامه ای است و قسمت داخلی آن متوقف نمی شود و سقف های تزئین شده ، گچ کاری و پنجره های رنگی و رنگی (شیشه ای رنگی) چشم هر بیننده را خیره می کند.
*موزه آبگینه تهران: موزه شیشه ای و سرامیک قابل توجه در یک ساختمان زیبا از زمان قاجار ساخته شده است که ۹٠ سال پیش توسط احمد قوام به عنوان دفتر اقامت و کار خصوصی وی ساخته شده است. بعداً قبل از تبدیل شدن به موزه در سال ۱۹۷۶به عنوان سفارت مصر خدمت کرد. این سبک معماری اروپایی و ایرانی را با یک راه پله روسی ترکیب می کند تا طبقه اول و دوم را به هم وصل کند. گچ زینتی ، ستون های چوبی حک شده و لوسترهای کریستالی ، فضای داخلی این بنا را به همان اندازه زیباتر می کند، اگر نه بیشتر از آن، به عنوان بهترین نمای بیرونی است.
*کاخ گلستان: کاخ گلستان در سال ۲٠۱۳ به عنوان میراث جهانی یونسکو اعلام شد ، از گروهی از بناهای سلطنتی تشکیل شده است که زمانی در زمان قاجار به عنوان کرسی دولت خدمت می کردند. این ترکیب از طراحی پارسی و غربی ، با طاق های بی نقص ، تالارهای آینه ای و سقف و کاشی های تزئینی که همه در محوطه یک باغ پرشکوه ایرانی قرار گرفته است ، به نمایش می گذارد. کلمات عدالت را به بادگیرهای باستانی فارسی ، wind catchers ، و موزاییک های متنوع و نفیس در حاشیه پنجره های گرد، که در میان بسیاری از طرح های برجسته وجود دارد. به آن زیبایی مسحور کننده ای می دهد.
*شمس العماره: اگرچه بخشی از کاخ گلستان را تشکیل میدهد ، اما شمس العماره یا بنای خورشید ، شاهکاری است که لایق شناخت خودش است. سلطنت ناصرالدین شاه با این ایده شروع به ساختن برج کرد که منظره ای پانوراما از شهر به وجود می آورد و در سال ۱۸۶۷، ساخت و ساز دو سال پس از آن به پایان رسید. برج های دو لایه دو قلو در بالای سازه با پنجره های قوسی ، کار کاشی پیچیده و یک سالن باز در مرکز قرار گرفته اند. اگرچه صعود به بالا امکان پذیر نیست ، اما می توان موفقیت ناصرالدین شاه را در دستیابی به دیدگاه مطلوب خود تصور کرد.
*کاخ سبز: یکی از ساختمانهای مجتمع سعدآباد و شاید زیباترین آن کاخ سبز است. این بنا در اواخر دوره قاجار ساخته شد و بعداً توسط رضا شاه بازسازی شد و به مدت یک سال به عنوان اقامتگاه خود خدمت كرد ، قبل از تبدیل شدن به مهمانخانه. مرمری که در استانهای زنجان و خراسان از معادن به دست آمده است ، مرمر هایی که برای ساخت نمای بیرونی آن به کار رفته اند ، از رنگ سبز منحصر به فردی برخوردار است. همانطور که به طور دقیق با طراحی داخلی طراحی شده است ، یک سالن آینه و یک فرش ایرانی بافته شده در طی یک دوره هفت ساله ، از دیگر ویژگی های ظاهری آنها است.
*موزه هنرهای معاصر تهران: بزرگترین موزه هنر ایران ، موزه هنرهای معاصر تهران به خودی خود یک شاهکار بتونی چشمگیر است. برای طراحی این بنا ، معمار کامران دیبا از ادغام عناصر معماری سنتی فارسی با مدرنیته الهام گرفته شده است. این امر به ویژه در چهار سازه ای که در بالای ساختمان نشسته اند ، تجسم یافته است که شبیه پیچ و تاب و مدرنیزه شده در بادگیرهای پارس باستان است.
*کاخ مسعودیه: کاخ مسعودیه یکی از زیباترین بناهای تاریخی سلسله قاجار است. این کاخ که در سال ۱۸۷۹ ساخته شد ، شاهد حوادث بسیاری از جمله تشکیل اولین وزارت آموزش و پرورش و تأسیس اولین کتابخانه رسمی است. از جمله خصوصیات آن می توان به گچ کاری ، معرق کاری و باغ اشاره کرد. امروز، یک مکان محبوب است که بازدید کنندگان قبل از پیاده روی در کافه دنج خود با پنجره های شیشه ای رنگ آمیزی ، قبل از پیاده روی ، برای گرفتن عکس از بنای زیبا استفاده می کنند.
*تئاتر شهر: تئاتر سیتی که در سال ۱۹۷۲ساخته شده است سزاوار توجه به طراحی استوانه ای خود است که ترکیبی از سنتی و مدرن است. ستونهای ایستاده الگوهای هندسی را به سقف اضافه می کنند که سپس با کاشی های سرامیکی پر می شوند. ورودی بزرگ از چوب ساخته شده است و به آن آب و هوای گرم و خاکی می بخشد. این مجموعه شامل چندین مرحله است و همچنان مکان اصلی برای هنرهای نمایشی است.
مشخصات اصلی طراحی نما در ساختمان های ایران
مشخصه اصلی طراحی این روزهای نما در ایران را شاید بتوان در هندسه ای مدرن، متریال های به روز و استفاده از عناصر هندسی ترکیبی خلاصه کرد، فرم های متقارن و احجام خشک همیشگی جای خود را به طرح هایی جسورانه تر و ترکیب های مینیمال و در عین حال متفاوت از بافت های قدیمی شهر داده اند. نمای ساختمان را می توان عنصری موثر بر کل مجموعه شهری و حتی خیابان ها و چشم انداز اطراف دانست، خلاقیت در طراحی این بخش از ساختمان می تواند افراد رهگذر را به تفکر و حدس زدن درباره فضای داخلی ساختمان تشویق کند یا ایده و حتی فرهنگی جدید را گسترش دهد، این فرهنگ می تواند در قالب ویژگی استفاده از مصالح بومی معماری ایرانی یا بهره گیری از گیاهان سبز در طراحی نما و ترویج زیباسازی فضاهای شهری نمود داشته باشد.
کاربرد آجر در معماری ایرانی
آجر نما: آجر نما به عنوان عنصری با قدمت در ساختمان سازی از محبوبیت بالایی برخوردار است. آجر به عنوان مصالحی که به راحتی تهیه میشود٬ قیمت ارزان دارد٬ در برابر تغییرات شیمیایی و فیزیکی از دوام بالایی برخوردار است و همچنین به دلیل زیبایی که به ساختمان میدهد از گذشته دیرین تا به امروز متریالی یکه تاز بوده است. در ایران شاهکارهای معماری زیادی وجود دارد که در ساخت آن آجر به کار رفته است. این بناهای تاریخی اثبات می‌کنند که آجر از مقاومت و دوام بالایی داراست.
تاریخچه بنای آجر نما در ایران
پیدایش بناهای آجری در ایران به ۱۲۵۰ سال قبل از میلاد در بنای چغازنبیل برمی گردد. در سدها و پل‌ها که در دوران ساسانیان ساخته شده از آجر نهایت استفاده برده شده و قوس های مدور باربر با آجرهای مقاوم پوشش داده شده است. مسجد جامع اصفهان٬ مقبره سلطان محمد خدابنده در سلطانیه٬ مقبره امیر منصور سامانی در بخارا٬ بناهای تیسفون و … تاکید بر اهمیت آجر در معماری است. نماها و بناها با اسکلت سازی و پوشش های آجری و نماها با گلچین های آجری به شکل های مختلف در دوره سلجوقیان پدید آمد و بالاخره در دوره‌های بعد ساختمانهای آجری طاق پوش رفیع در فرم دوره های تیز پوشش شده تا اینکه در دوران صفویه نما ساختمانهای آجری با ایوان سازی و پوشش‌های تیز و کلیل و کلایه تحول بزرگی در بناهای آجری به وجود آورده است وجود آن آثار در معماری دوران های بعدی اثر عمیق داشته است.
برخی بناهای معروف آجری در ایران
۱- برج گنبد قابوس بلندترین برج تمام آجری جهان است. این برج گنبدی تاریخی در قرن چهارم هجری در شهر گنبد کاووس بنا شده است. بلندای این برج به ۷۲ متر می رسد.
۲- طاق کسری مجموعه ای از بنا است که در ساخت آن از آجر و سنگ استفاده شده است. این ساختمان به دستور یکی از خلفای عباسی برای استفاده برخی از مصالح آن تخریب شد که فقط طاق کسرا و طاق نماسازی‌های آن از خشت و یا گل بوده باقی مانده و حتی سنگ و آجر نمای اصلی این بنا را از آن برداشته اند.
۳- شوش پایتخت ایلام که قدمت آن به حدود ۴۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح برمیگردد٬ از مهم‌ترین بناهای آجری تمدن های اولیه بشری برخوردار است. اهمیت شوش از نظر باستان شناسی و تاریخ معماری از آن جهت است که تمامی سبک‌های مختلف ساختمان سازی یافت شده است. بعد از شوش، تیسفون پایتخت ساسانیان به مرکز معماری با آجر تبدیل شد. قصر تیسفون با حدود ۲۵ متر دهانه بدون ستون های باربر و سقف آن بزرگترین بنای آجری جهان بود.
۴- گنبد سرخ مراغه٬ قدمت این بنای آجری در حدود ۸۰۰ سال است. آرامگاهی که امروز تحت نام گنبد سرخ شناخته شده مانند مجسمه زیبایی است که سر و دست او شکسته باشد. گوشه نمای خارجی این طرح را نشان میدهد و عبارت از نیمه ستونی است که با آجر تراشیده ساخته شده و به قدری هنر در آن بکار رفته که به صورت شاهکاری از هنر آجر تراشی درآمده است. آجر تراشی از ابتکارات معماران ایرانی است و در کشورهای دیگر معمول نبوده است.
کاربرد سنگ های تزئینی در معماری ایرانی
توليد و مصرف سنگها در نما ايرانی دارای تاریخچه ای طولانی است. استفاده از سنگ های تزئینی در هزاره های نخست شكل گيری تمدن در سرزمين ايران، چه بعنوان سنگ های ساختمانی و چه سنگ های تزئینی داخل بناها مرسوم بوده است. آثار بجامانده از مصرف چنين سنگ هايی در تخت جمشيد، پاسارگاد، تخت سليمان و بسياري از بناهای ساسانی و بناهای اسلامی تا امروز در سراسر سرزمين ايران پراكنده است . اشیاء زینتی ساخته شده از انواع سنگ هاي مرمر، مرمريت، اونيكس و غيره، اعم از ظروف و زينت آلات زنانه، در موزه های ايران و ديگر نقاط جهان وجود دارد. تزئينات داخل بناهای تاريخی نيز كه بعضاً سالم از زير خاك درآمده اند نشان از استفاده سنگ های مذكور در تزئينات داخل ساختمان دارد. اكتشاف، استخراج، حمل، برش، ساب و مصرف سنگ های تزئینی و نما كه در طول زمان به روش سنتی در ايران جريان داشته در دهه های اخير تحولی اساسی يافته است . نمود اصلي و اساسي اين تحول، بكارگيري روش غربی در اين صنعت معدني است كه تغييرات كیفی و كمی کلی در توليد و مصرف اين گروه از ذخایر معدنی را به همراه داشته است. تنوع سنگ های تزئینی اعم از رسوبی، دگرگون و آذرین نفوذی و خروجی از يك سو و تنوع روشهای استخراج و توليد كوب و برش و ساب و تيشه ای كردن از سوی ديگر و همچنين افزايش بسيار شديد مصرف آن در ساخت و سازهای كشور در عهد معاصر باعث شده كه اين صنعت بصورت يك حرفه مهم در اقتصاد ايران درآيد. روش های استخراج بدون آتشباری و بكارگيری وسيع ماشين های سخت بر دو تحول بزرگ اخير در صنعت سنگ ايران است كه در دهه اخير صورت گرفته و هر كدام به نوبه خود توانسته توليد و مصرف كیفی و كمی سنگ های تزئینی و نما را توسعه دهد.
نمای سنگی در معماری ایرانی: از قدیمی ترین مصالحی که انسان در ساخت ابنیه و به خصوص خانه سازی مورد استفاده قرار داده انواع سنگ ساختمانی از نوع طبیعی است. امروز علاوه بر کاربرد فراوان آن در راه سازی، پل سازی، دیوار سازی و تولید شن و ماسه شکسته، در خانه سازی نیز به طور گسترده و وسیع مورد استفاده قرار می گیرد. آثار تاریخی تخت جمشید نشان می دهد که کاربرد سنگ در معماری نمای ایرانی از قدیم رواج داشته است. در حال حاضر نیز سنگ یکی از بهترین مصالح برای نما، کف و پله های ساختمان های مسکونی و عمومی است. امروزه معماران، سنگ را به طور وسیع در ساختمان هایی نظیر سالن های اجتماعات، هتل ها، بیمارستان ها، ساختمان های اداری، ترمینال های مسافربری، فرودگاه ها و موزه ها به کار می برند. البته در این سال‌ها که به واسطۀ کشف معادن جدید و پیشرفت تکنولوژی استخراج قیمت سنگ نما معتدل‌تر شده است، شاهد اجرای بیشتر نمای سنگی برای ساختمانهای مسکونی بوده‌ایم. از آنجا که سنگ تراورتن رنگ و طرح‌های طبیعی متنوع و کیفیت قابل قبولی دارد، بسیار مورد توجه قرار گرفته است. این نما تقریباً به سرعت اجرا میشود و در برابر رطوبت مقاومت خوبی از خود نشان میدهد. سنگ در برابر تابش آفتاب و آلودگی‌های هوا ممکن است تغییر رنگ بدهد؛ اما چون این تغییر رنگ معمولاً سرتاسری و یک دست است، چندان آزاردهنده نمی‌شود. در اجرای نمای سنگی با سنگ‌های صیقلی باید حداکثر موارد ایمنی را برای اتصال مستحکم سنگ با بدنۀ ساختمان رعایت کرد؛ در غیر این صورت احتمال جدا شدن سنگ از ساختمان و سقوط آن بالاست.
انواع معماری ایرانی که ریشه در تاریخ دارد
نمای رومی ایرانی: نمای رومی یا نماکاری رومی، نمایی به سبک کلاسیک است که از معماری روم باستان ایده گرفته است. این نوع نما، جزء طراحی‌های لوکس و گرانقیمت به حساب می‌آید. و اگر بخواهیم به صورت واقع گرایانه تری به این موضوع بنگریم، نمای رومی ایرانی در حال حاضر وارد فرهنگ ساختمانی ایرانیان شده و نمی توان از آن چشم پوشی کرد. با توجه به اینکه سنگ تراورتن که عموما در نمای رومی مورد استفاده قرار می گیرد در ایران به وفور وجود دارد، باید از نمای رومی در جهت تقویت فرهنگ ایرانی استفاده شود. مثلا به جای استفاده از مجسمه های رومی از مجسمه های هخامنشی به کار ببریم. ویژگی طراحی نما در این سبک از معماری استفاده از ستون های قطور، قوس های گرد و عریض، مجسمه های پیش ساخته و سنگ های برش خورده، بکارگیری سرستون ها و کتیبه های تخت جمشید و معماری روم باستان میباشد، انتقادهای بسیاری بر این سبک در ایران شده و بسیاری معتقدند که نمای ساختمان ها باید مطابق با معماری سنتی ایران باشد اما واقعیت این است که این سبک سیر عظیمی از تاریخ را دربرمی‌گیرد که شامل ایران نیز میشود، کتیبه ها و سرستون های تخت جمشید از این سبک الهام گرفته است. در این سبک از سنگ های لوکس گرانیت، مرمر و تراورتن استفاده میشود و به همین دلیل طبقه ی مرفه جامعه از طرفداران این سبک هستند.
معماری نمای پارتی: این نوع از معماری را بعضی از معماران شبیه به سبک معماری یونانی مینامند، این سبک نه سبک یونانی است نه سبک هخامنشی در این دوره از معماری می توان به شکوه و عظمت سبک های معماری ایرانی پی برد. معماران دوره ی شیوه معماری پارتی به نوآوری جدیدی در طول تاریخ دست پیدا کردند. این نوآوری ساخت گنبد در چهار گوش و پوشش های طاقی در دهانه های بزرگ میباشد.
ویژگی های معماری پارتی
*ساخت ساختمان های بلند برای جلوه دادن شکوه و عظمت آن
*استفاده از طاق و گنبد
*ساخت پی ساختمان با سنگ لاشه
*گچ بری در ساختمان با خط شکسته و خمیده
*حداکثر استفاده از مصالح محلی
معماری نمای پارسی: معماری پارسی بسیار بستر تاریخی دارد.
این بستر را میتوان از محوطه ی تاریخی پاسارگاد و بعد از آن تا آرامگاه کوروش کبیر اشاره کرد. گزینه هایی همچون کاخ های تخت جمشید،آرامگاه داخل نقش رستم بناهایی هستند که گویای تاریخ و تمدن سبک های معماری ایرانی و شیوه معماری پارسی می باشد. معماری پارسی دومین سبک در معماری ایران محسوب می شود. این سبک از معماری از دوره ی هخامنشیان تا حمله ی اسکندر به ایران ادامه داشت. بیشتر از این که این سبک را به عنوان یک سبک خاص معرفی کنیم. می توانیم از آن به عنوان یک گردهم آورنده یاد کنیم شیوه ی معماری پارسی شیوه ای از معماری است که با گسترش فرمانروایی پارسها و همفکری و همکاری هنرمندان سرزمین های مختلف شکل میگرفت.
ویژگی معماری پارسی
*ساخت ساختمان بر روی تخته گاه و سکوه
*زیبا سازی اطراف ساختمان یا همان محوطه سازی
*اجرای سقف های خمیده و تاق در زیر زمین
*ساخت پی ساختمان با سنگ لاشه
*نماسازی داخل بنا با سنگ لعابدار
*ساخت ستون های بسیار زیبا با طراحی پایه ستون و سرستون.
بنا های شیوه ی معماری پارسی
*کاخ های تخت جمشید
*محوطه ی تاریخی پاسارگاد
*کاخ آپادانا
*آرامگاه داخل نقش رستم
*آرامگاه کوروش کبیر
معماری خراسانی: با آمدن اسلام معماری ایرانی رنگ و بوی دیگری به خود گرفت،شیوه خراسانی به دلیل این که اولین بنا ها ی مذهبی در خراسان بنا شد به این نام معروف گردید. برهه ی زمانی این شیوه از معماری ایرانی بین ۱ تا ۴ هجری بوده و تمام پلان ها،نقشه ها برگرفته از مساجد عرب می باشد و از تزئینات دور است.
ویژگی بناهای شیوه ی خراسانی
*بنا های شیوه ی خراسانی فاقد هرگونه تزئینات می باشد.
*مصالح این شیوه خشت،آجر،کاهگل و غیره می باشد.
*این شیوه از معماری ایرانی دارای قوس های بیضی شکل هستند.
*دارای فضای شبستانی و چهل ستونی هستند.
*این شیوه از معماری ایرانی یک بنا به یادگار گذاشته که دارای جایگاه والایی در جامعه ماست که آن بنا مسجد است.
*از لحاظ فنی شیوه ی خراسانی با شیوه ی پارتی تفاوتی ندارد.
بنا های معروف شیوه ی خراسانی
*مسجد جامع فهرج
*مسجد جامع اصفهان
*مسجد جامع اردستان
*پل میر امیر در شیراز
*مسجد جامع اردبیل
معماری رازی
شیوه ی رازی یکی از شیوه های بسیار قوی و زیبا در بین شیوه های دیگر محسوب میشود.دلیل این امر تلفیق ریزه کاری شیوه ی خراسانی،شکوه شیوه ی پارتی و نقض کاری شیوه ی پارسی میباشد.سبک رازی از شمال ایران پروبال گرفت اما در شهر ری به پختگی خود رسید و زیباترین بناها را در آن شهر می توان یادگار این شیوه دید و یاد کرد.البته لازم به ذکر است با غارت شهر توسط محمود غزنوی از بین رفت.در این شیوه یکی از عوامل پیشرفت چشمگیر ساخت طاق و گنبد میباشد.
ویژگی شیوه رازی
*استفاده از پلان مستطیل
*مصالح اولیه آجر
*استفاده از طاق های تیزه دار
*ساخت مناره زوج در ایوان جنوبی
*استفاده از تزئینات مثل گچ بری،کاشی خشتی،آجر کاری
بناهای شیوه رازی
*مسجد جامع اردستان
*مسجد جامع گلپایگان
*حرم حضرت عبدالعظیم
*گنبد عالی ابرکوه که سالم ترین بنا به جا مانده از دوره ی *سلجوخیان است
*گنبد سرخ مراغه
معماری آذری
شیوه ی آذری در دوره ی ایلخانان شروع و تا دوره ی صفویان ادامه داشت این شیوه به دلیل اینکه اولین بنای آن در تبریز ساخته شد نام آذری را بر روی این شیوه نهادند.شیوه آذری به دو شیوه تقسیم میشود.شیوه ی اول در دوره ی ایلخانیان که در تبریز قرار داشت.شیوه ی دوم در دوره ی تیموریان که در سمرقند واقع بود.
بناهای سبک آذری
*مسجد جهانشاه
*مسجد جامع یزد
*مسجد گوهرشاد
*منارجنبان
*مدرسه میرعرب در بخارا
*مدرسه گوهرشاد در هرات
*مسجد بی بی خاتون
معماری اصفهانی: معماری بومی آذربایجان سه شیوه را از خود به یادگار گذاشت که این سه شیوه شیوه ی آذری،شیوه ی اصفهانی و شیوه ی رازی بده است.درست است مبدا شیوه ی اصفهانی در شهر اصفهان بوده اما آذربایجان رشد کرده است.دوره ی حکومت شاه عباس در دوره ی صفویه زمان اوج شیوه ی اصفهانی بوده است.
البته لازم به ذکر است که این شیوه تزئینی ترین شیوه از سبک معماری ایرانی محسوب می شود.
ویژگی شیوه ی اصفهانی
*شیوه ی اصفهانی دارای پلان ایوانی میباشد.
*استفاده از مصالح با دوام .
*استفاده از پلان های مستطیل و ساده.
بناهای شیوه ی اصفهانی
*مسجد نصیرالملک شیراز
*مسجد شیخ لطف الله
*مسجد حسن دوم در کازابلانکای مراکش
*چهلستون
*هشت بهشت
*مدرسه آقا بزرگ کاشانی
***طبق کارشناسی باستان شناسان تاریخ معماری ایران به هزاره ی هفتم برمیگردد. یعنی پنج هزار سال قبل از میلاد مسیح نمونه هایی از سبک های معماری ایرانی منحصر به فرد که از سوریه و هند تا مرزهای چین به چشم میخورد.سبک های معماری ایرانی بسیار دامنه وسیعی دارد و خود در جهان صاحب سبک است.*** سپاس از نگاه سبزتان ***
