ریز متر ابنیه

ریز متر ابنیه

ریز متر ابنیه یکی از روش های محاسبه ی هزینه های ساخت و ساز می باشد. متره در لغت به معنای متر کردن اجسام و سطوح و دستیابی به اندازه ای دقیق می باشد و این کلمه بر گرفته شده از واژه ی فرانسوی Metere  می باشد.

(ریز) متره (ابنیه) در دانش مهندسی و معماری به معنای تخمین زدن و محاسبه ی دقیق از مواد و یا مصالحی که در طول اجرای یک پروژه ی ساخت و ساز مورد نیاز می باشد است.

به شخصی که عمل متره کردن را در ریز متر ابنیه انجام می دهد مترور می گویند.

با استفاده از ریز متره ابنیه شخص می تواند یک برآورد نسبتا کلی از میزان مصالح و احتیاجاتی که در طول اجرا و ساخت و ساز و تا زمان به پایان رسیدن پروژه مورد نیاز می باشد را مشخص نماید.

هم چنین می توان با استفاده از ریزمتر ابنیه یک اندازه گیری دقیق از کارها و مصالح و مواد استفاده شده در پروژه را محاسبه نمود و به اطلاعات دقیقی در این زمینه دست یافت.

معمولا عمل متره کردن برای کارهای عملیاتی و مهندسی صورت می گیرد که از آن با نام ریز متر ابنیه یاد می شود.

قدم نخست در علم ریز متر ابنیه، نقشه خوانی و یادگیری اصول صحیح متره و ریزمتره می باشد.

ریزمتر ابنیه را می توان به شکل انفرادی و یا تیمی به انجام رساند.

بهتر است در پروژه های بزرگ برای اعمال دقت و تسریع بخشی به کار برای محاسبه ریز متر ابنیه از تیم بهره برد.

ریزمتر ابنیه بر روی محاسبه حجم، سطح، طول یا وزن پروژه انجام شده تمرکز می نماید.

هر قدر دست اندکاران یک پروژه بیشتر با اصول صحیح ریز متر ابنیه آشنایی پیدا کنند به همان اندازه از هزینه های مازاد حین پروژه خواهند کاست.

ریز متر ابنیه چیست؟

ریز مترر ابنیه روشی بسیار مطمئن برای محاسبه و تخمین هزینه های پروژه به حساب می آید.

برای مثال در کارهای ساختمان سازی ، عملیات جاده سازی مثل : راه سازی، ساخت تونل، ساخت پل و عملیات لوله کشی در ساختمان ها و محیط ها، دیوار سازی، سیم کشی محیط ها و ساختمان ها و بسیاری دیگر از کارهای عملیاتی و مهندسی برای به دست آوردن هزینه هااز متره کردن استفاده می کنند. برای تفهیم بیشتر و جا افتادن موضوع یک مثال را عنوان می نمائیم :

متره کردن در پروژه  دیوار کشی به بررسی و محاسبه ی مواد و مصالح مورد نیاز از جمله : مقدار آجر و سیمان و ماسه و ملات آن ها، مقدار آب مورد نیاز برای ساخت دیوار و تعداد افراد و کارکنان پروژه اطلاق می شود.

برآورد در متره کردن به چه معناست؟

به محاسبه و بررسی کلی از میزان و مایحتاج هایی که برای اجرای یک پروژه نیاز داریم تا پروژه به اتمام برسد برآورد  گفته می شود. برآورد را می توان قبل از انجام پروژه و یا بعد از اتمام یک پروژه انجام داد که با استفاده از برآورد متره کردن به نتیجه ی درست و اگاهی دقیقی نسبت به تمامی مصالح و هزینه های ناشی از انجام پروژه دست می یابیم.

با استفاده از متره کردن و برآورد به چه اهدافی می توان رسید ؟

با استفاده از عمل متره کردن در ابنیه ها می توان به دو هدف اصلی رسید که در زیر مختصری درباره ی این دو مورد شرح می دهیم :

هدف اول : محاسبه و تخمین زدن مقدار مصالح و مواد و نیاز به تعداد افراد مناسب برای انجام عملیات مهندسی و ساخت و ساز.  البته نکته ی مهمی که در این جا وجود دارد استفاده از افراد متخصص و کاردان در انجام این امور می باشد که با نحوه ی کار آشنایی داشته باشند و سبب بروز عواملی مثل هدر دادن مصالح نشوند. هم چنین با استفاده از متره کردن می توان مقدار دستمزدهایی که بر در اجرای پروژه خرج گردیده است را محاسبه نمود.

هدف دوم : مشخص نمودن و محاسبه ی هزینه هایی که در طول اجرای پروژه مصرف می شود که اصولا این کار را پیش از اینکه یک پروژه را شروع نمایند برای محاسبه ی هزینه ها و مشخص نمودن میزان بودجه انجام می دهند و یا در مدت زمانی که پروژه در حال اجرا می باشد برای ارائه ی گزارشی از میزان هزینه های که در پروژه مصرف شده است انجام می دهند که به آن صورت وضعیت می گویند.

برای اطلاع از مقدار مواد و مصالح مورد نیاز و تعداد افراد و کارکنان برای اجرای یک پروژه و برآورد قیمت از دو نوع روش ریزمتره ابنیه استفاده می شود که نام های آن ها در زیر آمده است :

• روش متره باز
• روش متره بسته

روش متره باز ابنیه

در روش متره ی باز ابنیه ابتدا میزان مواد و مصالحی و تعداد افراد و کارکنان و نیروهای انسانی که برای انجام پروژه و ساخت ابنیه استفاده می شود و یا استفاده شده است را به صورت مجزا حساب می شود و روش انجام آن به این صورت می باشد که شخصی که عمل متره کردن را انجام می دهد با نگاه کردن به نقشه ی پروژه و ابنیه و محاسبه ی پروژه ی به اتمام رسیده می تواند تخمین بزند که در انجام این پروژه چه مقدار مصالح و نیروی انسانی استفاده شده است؛ برای مثال با استفاده از متره باز می توان به اطلاعات دقیقی درباره ی اندازه ی مصالح مصرفی مثل آجر، شن و ماسه، گچ، سیمان، آب و بسیاری دیگر از مصالح و همینطور محاسبه ی تعداد افراد و نیروی انسانی اعم از کارگر، جوشکار، بنا، سنگ کار، آرماتور بند و سایر افرادی که در انجام یک پروژه دخیل می باشند و هم چنین محسابه ی تعداد ساعاتی که از دستگاه ها و تجهیزاتی حفاری و کندن ابنیه و دستگاه های بالابر و دیگر تجهیزات استفاده شده در ابنیه دست یافت. برای رسیدن به این اطلاعات شخصی که زیر متره ابنیه را انجام می دهد با استفاده از نقشه های اجرایی و یا ابنیه و پروژه ی به اتمام رسیده می تواند تخمین بزند و هزینه های انجام هر بخش از پروژه را در جدول هزینه ها وارد نماید و در انتها همه ی آن ها را با هم جمع زده و در قیمت آن ها ضرب نموده و هزینه را محاسبه می نماید. به این صورت به اطلاعات دقیقی درباره ی هزینه ها می رسد. لازم به ذکر می باشد که محاسبه ی تعداد افراد و کارکنان و نیروی های انسانی در زیر متره ابنیه روش به خصوصی ندارد و این کار با استفاده از تجارب گذشته ی کار در پروژه ها و کارگاه های مختلف فردی که عمل متره کردن را انجام می دهد به دست می آید.

روش متره بسته ابنیه

در روش متره بسته محاسبه ی هزینه ها و نیروی انسانی به شکل مجموعه ای از سوی ارگان و سازمان خاصی که برای انجام این کار می باشد صورت می پذیرد و تمامی هزینه ها در جدول های کارکرد و هزینه ی پروژه قید می شود. جدول های هزینه های اجرای پروژه در دفترچه هایی به نام فهرست بها می باشند. در این دفترچه ها تمامی قسمت های اجرای یک پروژه تفکیک شده است و کسی که عمل زیر متره ی ابنیه را انجام می دهد به راحتی می تواند در دفترچه، هزینه های اعمالی مانند: میزان و حجم بتن ریزی، میزان آجر استفاده شده، طول قرنیز، متراژی که سرامیک و یا موزاییک شده، میزان آهن آلات بر اساس اندازه ی کیلو و بسیاری از کارهای دیگر که در جداول موجود می باشند را تخمین بزنند و محاسبه نماید و برآورد قیمت را داشته باشند. مقادیر این دفترچه ها در کشور ما توسط سازمان معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی در اختیار گذاشته می شود.

مراحل به دست آوردن متره ابنیه

برای اینکه بتوان هزینه های دقیقی از متره ابنیه را به دست آورد باید عمل متره در چند شکل صورت پذیرد که در زیر به معرفی این روش ها می پردازیم :

مرحله ی بر آورد مقدماتی متره :  این عمل توسط مهندس مشاور پروژه انجام می گیرد. مهندس مشاور با استفاده از نقشه های مقدماتی ابنیه اقدام به این کار می نماید و سپس برآورد خود را همراه با گزارش به کارفرمای خود تحویل می دهد.

مرحله ی برآورد اولیه متره : برای به دست آوردن برآورد اولیه پروژه و متره کردن آن به نقشه های اجرای پروژه و نکاتی که در آن شرح داده شده است نگاه می کنند. این روش برای به دست آوردن متره ابنیه قبل از اجرای پروژه صورت می گیرد و با استفاده از آن به بستن قرارداد با پیمانکاران می پردازند.

مرحله ی برآورد موقت متره : مرحله ی موقت متره کردن در برهه هایی از زمان های مختلف در طول اجرای پروژه انجام می پذیرد. برآورد موقت را در اعمال معماری و ساختمانی صورت وضعیت موقت می گویند که با استفاده از آن می توان هزینه هایی که باید به صورت موقت به پیمانکاران پرداخته شود را محاسبه نمود. این کار توسط نماینده ی پیمانکار انجام می گیرد.

مرحله ی برآورد قطعی متره : برای به دست آوردن اطلاعات دقیقی از برآورد قطعی متره این کار در پایان انجام پروژه صورت می پذیرد. این کار در اعمال مهندسی با نام صورت وضعیت قطعی شناخته می شود. روش کار برآورد قطعی متره به این صورت است که شخصی که عمل متره کردن را انجام می دهد باید همه ی کارها و اعمالی که در نقشه های اجرایی و تفصیلی در طول اجرای پروژه را مورد بررسی قرار داده و با توجه به کارهایی که پیمانکاران انجام داده اند و یا کم کاری و یا اضافه کاری های آن ها را محاسبه نموده و گزارش ثبت شده توسط شخص و یا سازمانی که در اجرای پروژه ناظر بوده است را ضمیمه نموده تا به برآورد قطعی از هزینه های پیمانکاران و کارفرما دست یابد.

مزایای استفاده از ریز متره ابنیه

با استفاده از برآورد متره می توان میزان نیروی انسانی و تجهیزات و مصالحی که در انجام پروژه احتیاج است را مشخص نموده و هم چنین واحد های اندازه گیری کارهای ساخت و ساز مثل: متر مربع، کیلو گرم و متراژ طولی ابنیه را مشخص نمود. با استفاده از متره کردن می توان از هزینه های تخمینی که در طول اجرای پروژه اطلاع پیدا کرد و چشم اندازی از هزینه ها داشت، هم چنین می توان اطلاع  دقیقی از زمان به پایان رسیدن پروژه را داشت.

فایل فهرست بنا ابنیه 1402

mohandewsisaz-Abnieh1402

سپاس از همراهی نگاه مهربانتان.